Lýsið frá Tona og Jónda

ORRABLÓT - 43

Fyrsta hræran var klár. Ég hellti henni í hjólbörurnar og lagði af stað sem leið lá frá bílaplaninu og inn í húsið, sem var huggulegt einbýlishús á Brekkunni. Búið var að koma fyrir planka til að auðvelda mér að koma hlassinu á sinn áfangastað, þar sem múrararnir biðu átekta með skeiðar sínar. Klárir í slaginn. Nema hvað, mér hlekktist eitthvað á og hitti illa á helvítis plankann með þeim afleiðingum að ég missti allt vald á börunum sem ultu á hliðina og hræran vall meira og minna öll upp úr. Og út á gólf.

Múrararnir, Toni og Jóndi, störðu á mig eins og naut á nývirki. Þeir sögðu það ekki upphátt en ég heyrði þá hugsa: „Hvaða sendingu höfum við eiginlega fengið núna?"

Þeir mega samt eiga að þeir létu sér hvergi bregða. „Jæja, Jóndi," sagði Toni og leit á félaga sinn. „Við þurfum greinilega að kaupa flösku af lýsi handa stráknum."

Þar með var það útrætt.

Þetta var alvöru eldskírn. Ég hef ábyggilega roðnað og fjólublánað á víxl fyrir framan ókunnuga múrarana þarna á gólfinu en góðu tíðindin voru þau að úr þessu gæti þetta örugglega ekki versnað.

Þetta var haustið 1986. Ég hafði unnið á Þórsvellinum um sumarið en þar sem MA, sem ég hafði skráð mig í, byrjaði ekki fyrr en í byrjun október á þessum árum þótti einsýnt að ekki færi ég að mæla göturnar í heilan mánuð, það er september. Pabbi útvegaði mér því vinnu hjá Magnúsi múrarameistara Gíslasyni sem handlangari. Það var fínn skóli.

Mest vann ég með Tona og Jónda og held að mér hafi tekist að mjaka mér hægt og rólega upp af botninum. Þeir voru bráðskemmtilegir vinnufélagar. Jóndi, Jón Smári Friðriksson, sem nú er látinn, var hæglátur og ljúfur en Toni, Anton Sölvason, hressari og meiri djókari.

Við vorum snöggir með húsið á Brekkunni og eftir það vorum við mest í nýja salnum í Borgarbíói. Ég man hvað það voru stór tíðindi að bíó á Akureyri ætlaði að taka í notkun sal númer 2. Manni leið eins og að maður byggi í heimsborg!

Seinna átti ég eftir að sjá ófáar ræmurnar þarna, Platoon, Dead Poets Society, Rain Man, Mississippi Burning og alla þessa klassík. Ég beið að sjálfsögðu alltaf þangað til myndirnar voru komnar í Sal 2 – enda steypan á veggjunum líkleg til að þola álagið, sama á hverju gengi. Nei, nú er ég að rugla í ykkur. Auðvitað greip maður stærstu myndirnar strax í Sal 1 þó mér þætti eðli málsins samkvæmt vænna um Sal 2. Veit ekki annað en að hrærurnar mínar haldi enn!

Síðastnefndu myndina sá ég þrisvar eða fjórum sinnum og varð alltaf jafn reiður yfir óréttlætinu sem þar var lýst. Sem betur fer tók Gene Hackman á endanum til sinna ráða. Blessuð sé minning þess mikla meistara!

Flestir voru dagarnir eins í handlanginu, ég stóð fyrir utan og hrærði eftir tiltekinni uppskrift og ók svo hlassinu inn í sal til múraranna sem slettu því á veggina og dreifðu svo úr með skeiðunum. Ég man ekki hlutföllin nákvæmlega en í hrærunni voru sement, sandur, vatn og önnur fylliefni. Mikilvægt var að sulla út í tilteknu bindiefni úr brúsa. Það mátti alls ekki klikka, annars hefði steypan ugglaust runnið af veggjunum. Eins og brosið af trúðnum í rigningunni forðum.

Snemma á morgnana gekk Gunnar Knutsen iðulega hjá vinnusvæði mínu, sonur Knutsens dýralæknis, líklega á leið í skólann, þá væntanlega VMA, sem byrjaði fyrr á haustin en MA. Hann var alltént með skólatösku, að mig minnir. Við heilsuðumst aldrei enda þekktumst við ekki neitt og gerum ekki enn. Hvernig gaur er Gunnar annars? Mæliði með því að maður kynnist honum?

Ég þurfti að hætta í handlanginu degi eða tveimur fyrr en til stóð vegna þess að ég var kominn með miða á stórleik Vals og Juventus á Laugardalsvellinum í Evrópukeppni meistaraliða og varð að bruna suður. Toni leit rannsakandi á mig þegar ég færði honum þessar fréttir: „Juventus? Ertu viss um að það sé ekki eitthvað annað tus sem þú ert að fara að skoða?"

Því vissi ég ekki hvernig ég átti að svara.

Mér var sleppt lausum til að fljúga suður með Fokker Friendship-vél Flugleiða til að ná leiknum. Gerði reyndar gott betur; gat fylgst með æfingu ítölsku meistaranna á Valbjarnarvellinum deginum fyrir leik. Magnús móðurbróðir komst einhverra hluta vegna á snoðir um æfingatímann, ræsti mig árla morguns heima hjá ömmu og afa, sem bjuggu í næsta nágrenni, og ég hljóp sem fætur toguðu á staðinn. Það rauk undan iljum.

Þarna voru engir venjulegir kappar á ferð; Antonio Cabrini og Gaetano heitinn Scirea, sem urðu heimsmeistarar með Ítölum 1982, danski landsliðsmaðurinn Michael Laudrup og franski landsliðsmaðurinn Michel Platini, sem á þeim tíma var í hópi fremstu sparkenda í heimi. Svo einhverjir séu nefndir. Platini varð einmitt sjötugur um liðna helgi, fyrir áhugafólk um afmælisdaga.

Aðgengi að æfingunni var gott, maður gekk bara inn á svæðið og fylgdist með frá hliðarlínunni. Á eftir var mér meira að segja hleypt inn í rútu Juventus, þar sem ég þáði eiginhandaráritanir frá leikmönnum. Sé þetta ekki alveg fyrir mér gerast í dag. Ég fylgdist líka gaumgæfilega með fjölmiðlamönnum spjalla við leikmennina í iðrum stúkunnar eftir æfinguna og mundaði myndavélina. Enginn spurði hver ég væri eða hvað ég væri að gera þarna.

Valsmenn, Guðni Bergsson, Þorgrímur Þráinsson, Sævar Jónsson og félagar, voru í vandræðum í leiknum og lutu í gras, 4:0. Laudrup og Platini gerðu sín tvö mörkin hvor. Annað mark Frakkans var bakfallsspyrna. Ekki gekk betur í seinni leiknum sem tapaðist 7:0 úti í Tórínó.

Ég hefði betur gefið Valsmönnum með mér af lýsinu frá Tona og Jónda.

Orri Páll Ormarsson er fæddur 1971. Hann ólst upp á Akureyri, er Þorpari, Þórsari, og blaðamaður á Morgunblaðinu. Pistlar hans fyrir Akureyri.net birtast hálfsmánaðarlega, á föstudögum.