Flugsafn Íslands

Börðust fyrir jafnrétti og ómenguðum Eyjafirði

Rakel Hinriksdóttir - rakel@akureyri.net 24.10.2025 kl. 13:30

Markaður kvennaframboðskvenna á götum Akureyrar. Boðarar kvenfrelsins og náttúruverndar. Myndir í greininni eru í einkaeigu Valgerðar H. Bjarnadóttur.

Í tilefni kvennaárs, þar sem 50 ár eru síðan konur lögðu fyrst niður störf og kröfðust jafnra réttinda á Kvennafrídeginum 1975, deildi Valgerður H. Bjarnadóttir á Facebook síðu sinni minningum sínum og myndum frá því, þegar hún tók þátt í kvennaframboðinu fyrir bæjarstjórnarkosningarnar á Akureyri árið 1982 ásamt fleiri konum. Konurnar vöktu athygli bæjarbúa með því að setja upp markaðsborð á götum bæjarins. Náttúruvernd var þeim ofarlega í huga, ásamt jafnrétti kynjanna, og stilltu þær sér meðal annars upp gegn áformum um álversbyggingu í Eyjafirði.

Markaður sem kvennaframboðið stóð fyrir á götum bæjarins '83 eða '84. Valgerður, Kristín Aðalsteinsdóttir, Karólína Stefánsdóttir og Hrefna Ólafsdóttir sjást hér fyrir miðri mynd.

„Þessar uppákomur okkar Kvennaframboðskvenna á götum bæjarins voru í kosningabaráttunni 1982 og svo héldum við áfram á sumrin. því þótt við værum komnar í bæjarstjórn þá hélt baráttan gegn álverinu og fyrir kvenfrelsi, áfram,“ segir Valgerður, en hún og Sigfríður Þorsteinsdóttir hlutu sæti í bæjarstjórninni eftir kosningarnar. Þær voru ekki einu konurnar í bæjarstjórn það kjörtímabilið, en Úlfhildur Rögnvaldsdóttir komst inn fyrir Framsókn. „Næstu árin duttu út þrír karlar og þrjár konur komust inn í staðinn, svo að í lok kjörtímabils var meirihluti bæjarstjórnar kvenkyns,“ rifjar Valgerður upp.

Kvenfrelsi og náttúruvernd samofin

„Kvennaframboðið á Akureyri þróaðist út frá þeirri kvenfrelsisbylgju sem byrjaði sirka 10 árum áður, en hafði skollið á ströndum Íslands með krafti 24. október 1975,“ segir Valgerður. „Í kjölfarið komu ótal bylgjur, m.a. með konum sem fóru í nám til útlanda og komu heim með nýjar hugmyndir. Ein slík var að sjá bein tengsl milli kvenfrelsis og náttúruverndar.“

„Kvennaframboðið á Akureyri var ekki síst náttúruverndarframboð og eitt aðalmál okkar var að berjast gegn álveri við Eyjafjörð. Þar vannst sigur, en það koma alltaf ný verkefni og nú þurfum við að koma í veg fyrir fiskeldi í Eyjafirði,“ segir Valgerður að lokum.

Myndirnar, sem Valgerður setti á Facebook síðu sína, eru birtar hér með góðfúslegu leyfi hennar.

Valgerður er óviss um konuna lengst til vinstri í bláa jakkanum. Lesendur mega endilega koma með ábendingu ef einhver þekkir hana. Næst á myndinni er Helga Eiðsdóttir (látin), Valgerður, Elín Stephensen og Kristín Aðalsteinsdóttir.

Seldar voru rækjur úr ómenguðum firði. Kristín Aðalsteins lengst til vinstri, Karólína Stefánsdóttir og Hrefna Ólafsdóttir.

Sigurreifar konur á kosninganótt í Dynheimum 1982. Þorgerður Hauksdóttir (látin), Rósa Júl, Svava Aradóttir, Sigfríður Þorsteinsdóttir, Valgerður og Hólmfríður Jónsdóttir (látin).