Makríldeilan, sem hófst í kjölfar þess að makríll hóf að leita í stórauknum mæli inn í íslenzku efnahagslögsöguna í leit að æti, var ekki síður lýsandi fyrir mikilvægi fullveldisins. Innan Evrópusambandsins er ljóst miðað við áherzlur þess að sambandið hefði ekki úthlutað Íslandi neinum makrílkvóta. Með inngöngu í Evrópusambandið framselja ríki vald sitt til þess að fara með yfirstjórn sjávarútvegsmála sinna til stofnana sambandsins í samræmi við Lissabon-sáttmála þess.
Fjölmörg dæmi má finna um það hvernig ríki innan Evrópusambandsins, einkum þau sem fámennari eru, hafa orðið undir í atkvæðagreiðslum á vettvangi þess. Þar á meðal um ýmis mál sem varðað hafa ríka þjóðarhagsmuni þeirra. Innan sambandsins fer vægi ríkja enda fyrst og fremst eftir íbúafjölda þeirra. Því fámennari sem þau eru því minni möguleika eiga þau á því að hafa áhrif í þeim efnum. Vægi Íslands í ráðherraráði þess yrði til dæmis á við 5% hlutdeild í alþingismanni.
Fullveldið er þannig algert grundvallarfrelsi fyrir hverja þjóð. Forsenda þess að taka megi ákvarðanir um málefni Íslands er að valdið til þess sé innanlands í höndum íslenzkra kjósenda í gegnum kjörna fulltrúa þeirra eða bindandi þjóðaratkvæði. Þeir sem vilja Ísland undir yfirstjórn Evrópusambandsins hafa fyrir vikið eðlilega haft horn í síðu fullveldisins, litið á það sem hindrun sem komast þurfi framhjá og lagt sig fram við það að kasta sem allra mestri rýrð á mikilvægi þess.
Hjörtur J. Guðmundsson er sagnfræðingur og alþjóðastjórnmálafræðingur
