Fann röddina aftur í hljóðheimi án orða

Eftir föðurmissi og erfiðan tíma á Íslandi, ákvað tónlistarkonan Karlotta Dögg Skagfield Jónasdóttir að flytja til London árið 2018 og hefja þar nám. Draumurinn hafði alltaf verið að syngja, en eftir að hún söng í jarðarför pabba síns, var eins og hún hefði misst röddina um tíma. Karlotta er ennþá í London, hún starfar sem tónskáld, söngkona og hljóðhönnuður og tónlist eftir hana hefur hljómað í kvikmyndum og Netflix-þáttunum Valhalla, svo eitthvað sé nefnt. Í þau tónverk sem mesta athygli hafa hlotið, notar Karlotta söngröddina sína.

Þetta er seinni hluti viðtalsins við Karlottu.

Í GÆR – TÝNDI SÖNGRÖDDINNI EFTIR FÖÐURMISSINN

 

Tónlistarnámið varð stökkpallur út í bransann

2018 hóf Karlotta nám í listaháskólanum BIMM, British and Irish Modern Music Institute í London. „Mig langaði í Music production, að læra að verða tónlistarframleiðandi, en þeim fannst henta mér betur að fara á tónsmíðabraut og ég samþykkti það. Ég varð bara að komast inn í skólann, ég varð að komast frá Íslandi í bili,“ segir Karlotta, en á öðru ári dró til tíðinda þegar hún fór í spennandi starfsnám.

Ég hef ekki verið að nota hefðbundinn söng í tónverkin mín, heldur meira raddanir

„Ég fékk starf hjá tónskáldi í gegnum kennarann minn, en hann er með sitt eigið fyrirtæki með nokkra starfsmenn,“ segir Karlotta. „Þarna fór ég að fá tækifæri til þess að aðstoða við að semja fyrir kvikmyndir, tölvuleiki, auglýsingar og fleira í þeim dúr. Ég lærði mikið og ég fann strax að þetta væri það sem mig langaði að gera. Þó að ég væri ekki alveg að finna mig í skólanum með, þá kláraði ég námið, en ég sé það helst sem stökkbretti út í bransann á þennan hátt.“

 

Fór að nota eigin rödd í tónverkin

Eftir skólann fékk Karlotta einhver verkefni, en annars tók hún sig til og sendi tölvupósta út um allt til þess að bjóða fram aðstoð sína, sem hafði góð áhrif. „Ég fékk til dæmis verkefni hjá Atla Örvarssyni, að semja fyrir kvikmyndina No limit. Þar var ég mikið að nota röddina, en ég fór að gera það aftur hægt og bítandi,“ segir Karlotta. „Ég hef samt ekki verið að nota hefðbundinn söng í tónverkin mín, heldur meira raddanir. Blanda saman röddum og skapa furðuleg hljóð, en Atli hreifst einmitt af því. Ég fór því að vinna mig áfram á þeirri braut.“

Ég held ég hafi áttað mig á því að röddin væri kannski mín sérstaða í þessum bransa

Karlotta fékk svipað verkefni við framleiðslu þáttanna Vikings, Valhalla hjá tónskáldinu Trevor Morris. „Þá var ég líka að radda, búa til svona hljóðheim án orða,“ segir hún. „Ég komst eiginlega ekki hjá því að nota röddina. Ég held ég hafi áttað mig á því að röddin væri kannski mín sérstaða í þessum bransa, þó að ég hafi kannski ætlað að fara aðra leið. Það er mjög mikilvægt að hafa sitt hljóð, skera sig úr á einhvern hátt, og þetta er mín leið í bili.

 

Fann sig ekki í sviðsljósinu

Söngurinn var upphaflegi draumurinn, og ómögulegt að segja til um það, hvernig söngferill Karlottu hefði þróast ef hún hefði ekki misst pabba sinn og röddina í kjölfarið. „Málið er líka, að ég er ekki þessi sviðstýpa heldur,“ segir Karlotta. „Það háði mér í söngskólanum, að ég var ekki svona díva eins og maður þarf eiginlega að vera til þess að fara alla leið í klassískum söng. Ég gat ekki stóru kjólana og sviðsljósið, ég dáðist að stelpunum sem voru þarna en ég fann mig alls ekki í þessu. Núna líður mér betur með sönginn, ég get verið bak við tjöldin en samt fengið að syngja.“

 

Gervigreindin sífellt aðgangsharðari í bransanum

Dagvinna Karlottu er að starfa hjá Warner Music Group, en þar er meðal annars verið að vinna ötult að því að sporna við áhrifum gervigreindarinnar á tónlistarbransann. „Stundum er ég líka að semja fyrir þá, hjá deild sem býr til tónlist fyrir þætti og auglýsingar, en mest er ég að vinna í svokallaðri AI-deild, þar sem við erum að passa upp á að raddir listamannanna sem eru á samning hjá okkur séu ekki að dúkka upp í gervigreindartónlist á netinu,“ segir Karlotta. „Hjá okkur eru til dæmis Dua Lipa og Ed Sheeran og það er mikið um að fólk sem heldur upp á þau, biðji gervigreind að láta þau syngja lög sem þau hafa aldrei sungið. Það sem gervigreindin svo kemur með hljómar ótrúlega líkt okkar fólki, og það er heilmikil vinna fólgin í því að finna þessar falsútgáfur af söng þeirra og láta fjarlægja þær. Þetta er út um allt og færist bara í aukana.“

„Af því að þetta er svo nýtt fyrirbæri þá eru ekki enn komin skýr lög um hvað má og hvað má ekki varðandi gervigreind í tónlist,“ segir Karlotta. „Þetta er mikil barátta núna fyrir listamenn og ég held að landslagið næstu fimm árin muni breytast svakalega, og ekki bara í tónlist heldur í heiminum varðandi gervigreind.“

 

Nauðsynlegt að vera sýnileg til þess að fá verkefni

„Ég er líka að semja sjálf og vera virk á samfélagsmiðlum með því að deila því sem ég er að gera,“ segir Karlotta. „Mér finnst það erfitt, ég er ekki mikið fyrir það í rauninni, að vekja athygli á sjálfri mér, en eins og bransinn er í dag þá verður maður að gera þetta til þess að fá verkefni.“ Stærsta verkefni sem Karlotta er að vinna að í dag er tónlist fyrir heimildamynd European Space Agency, en fyrir tuttugu árum síðan sendu þau 4 gervitungl upp til þess að rannsaka segulhvolf jarðar, fylgjast með norðurljósum og tilurð þeirra.

'Það er náttúran á Íslandi sem gerir ykkur svona', hefur verið sagt við mig

„Fólkið sem er búið að vinna í þessu verkefni hefur helgað líf sitt rannsóknunum í langan tíma, og heimildamyndin samanstendur af viðtölum við þau og myndefni sem tengist,“ segir Karlotta. „Ég fæ að semja tónlistina og er að vinna í því núna, en ég held að það að ég sé íslensk hafi hjálpað til við að landa þessu verkefni. Þau vildu fá þennan hljóm sem einkennir svolítið íslensk tónskáld í bransanum. Við höfum gott orðspor, vegna þess hvað við eigum mörg góð tónskáld og ég hef heyrt að það þyki vera einhver ákveðinn bragur yfir tónlistinni sem fólk kann vel við. Einhver hráleiki sem ég hef heyrt tengdan við náttúruna. 'Það er náttúran á Íslandi sem gerir ykkur svona', hefur verið sagt við mig.“

Semur tónlist til að kynna rafrænar tónsmíðar

Í dag er Karlotta í spennandi verkefni hjá fyrirtæki sem heitir Spitfire audio, en þar eru búin til 'virtual instruments', eða í rauninni hágæða hljóðfæraupptökur sem hægt er að kaupa og nota í rafrænar tónsmíðar. „Það er hægt að kaupa svona pakka, strengjahljóðfæri, píanó, hvað sem er, “ segir Karlotta. „Það eru ekki allir með aðgang að lifandi hljóðfærum og það er dýrt. Auðvitað vill maður nota lifandi hljóðfæraleik í hágæða upptökur, en það er ekki á allra færi. Svo er þetta líka stundum spurning um að hafa gæðahljóð til þess að semja tónlistina, þó að hljóðfæraleikarar taki svo við í lokaupptökunni.“

Það er aldrei neitt betra heldur en upptaka frá lifandi hljóðfæraleik, og ég held að það muni aldrei deyja út, þó að gæðunum fleygi fram í þessu rafræna

Karlotta er ekki að búa til hljóðin, en hún er í rauninni í vinnu við að nota hljóðfærasafn Spitfire til þess að semja tónlist sem er svo sýnd sem dæmi. „Það væri draumur að búa til með þeim hljóð líka, til dæmis er Ólafur Arnalds að gera það,“ segir Karlotta. „Þú getur líka verið svokallaður 'media composer', þar sem fólk er að búa til tónlist í kvikmyndir, tölvuleiki eða þætti heima hjá sér með svona hljóðsöfnum. Það er bæði gott og slæmt, náttúrulega. Það er aldrei neitt betra heldur en upptaka frá lifandi hljóðfæraleik, og ég held að það muni aldrei deyja út, þó að gæðunum fleygi fram í þessu rafræna.“

Gervigreindin orðin erfið viðfangs

„Spitfire eru búin að gera þetta í mörg ár og borga listamönnunum vel sem koma inn og taka upp tónlist,“ segir Karlotta. „Ég hef meiri áhyggjur af gervigreindinni, þar er erfitt að vita hvaðan upphaflega upptakan kemur. Þar getur þú til dæmis beðið gervigreindina um 'cinematic, epic music', og hún kemur með eitthvað sem þú getur í rauninni kvittað undir með þínu nafni og notað sem þitt, og það veit enginn að þetta er ekki þín tónlist.“

 

Nóg að starfa í London eins og er

„Ég sakna Íslands, en ég veit ekki hvað ég ætti að vinna við, ef ég kæmi heim,“ segir Karlotta. „Núna er ég í fastri vinnu hjá Warner Music og er að fá verkefni með, sem er góður staður að vera á. Ég vona að ég fái bara nóg af verkefnum í framtíðinni, þannig að ég þurfi ekki að vera í dagvinnunni, þó að Warner sé góður vinnustaður. Þá gæti ég unnið hvar sem er. Hver veit nema ég komi aftur heim á seinni árum.“

Mamma og systir mín búa á Akureyri og mér þykir gott að koma heim núna

„Það var virkilega erfitt um tíma, að koma heim til Akureyrar,“ segir Karlotta, en tíminn eftir að pabbi hennar féll frá árið 2013 var mjög erfiður. „Það vaknaði alltaf upp kvíði. Fyrir tveimur árum kom ég heim í jólafríinu og horfðist svolítið í augu við kvíðann og þetta hefur verið auðveldara síðan. Mamma og systir mín búa á Akureyri og mér þykir gott að koma heim núna.“

Komin til baka í æskudrauminn

Söngurinn var fyrsti draumurinn, og þó að leiðin hafi verið grýtt hefur Karlotta fundið sína leið í söngnum. „Lagið sem ég söng við jarðarför pabba míns heitir 'For your glory',“ rifjar Karlotta upp að lokum. „Það er til upptaka af þessu á YouTube og ég horfi stundum á hana. Núna er eins og það séu tíu líf síðan þetta gerðist og mér þykir vænt um að hafa gert þetta. Ég velti því stundum fyrir mér, hvernig hefði verið ef ég hefði ekki gert þetta, hvort að tónlistarferillinn hefði þróast öðruvísi. En ég held að áfallið að missa pabba og fjölskylduerjurnar í kjölfarið hafi verið aðalástæðan fyrir því að ég missti röddina um stund. Ég myndi því ekki taka þetta til baka, ég er svo þakklát fyrir að hafa getað kvatt hann svona.“

Þetta var seinni hluti viðtalsins við Karlottu, fyrri hlutinn var birtur í gær á Akureyri.net

Í GÆR – TÝNDI SÖNGRÖDDINNI EFTIR FÖÐURMISSINN

---

Hlekkir:

Heimasíða Karlottu
Samfélagsmiðlar:
Facebook
Instagram
YouTube